ایران به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان برتر فولاد در جهان، در سال‌های اخیر جایگاه برجسته‌ای در صنعت فولاد به‌ویژه تولید مقاطع و لوله‌های فولادی پیدا کرده است. این کشور با سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه در صنایع فولادی و توسعه زیرساخت‌های مرتبط، توانسته است نه تنها نیازهای داخلی را تأمین کند، بلکه به یکی از صادرکنندگان اصلی فولاد و محصولات فولادی در منطقه خاورمیانه تبدیل شود. در این مقاله به بررسی جایگاه ایران در تولید فولاد و محصولات مرتبط پرداخته و چشم‌انداز آینده این صنعت را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
رتبه جهانی ایران در تولید فولاد
طبق گزارش انجمن جهانی فولاد (World Steel Association)، ایران در سال 2023 با تولید حدود 30 میلیون تن فولاد خام، توانست در رتبه هشتم جهان قرار گیرد. این جایگاه حاصل رشد مستمر و پایدار تولیدات فولادی ایران طی دهه‌های اخیر است که به‌واسطه توسعه واحدهای فولادسازی و بهینه‌سازی فرآیندهای تولید به دست آمده است.
شرکت‌های بزرگ فولادسازی مانند فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان، و فولاد هرمزگان نقش اصلی در افزایش تولید فولاد در ایران داشته‌اند. این واحدها نه تنها توانسته‌اند ظرفیت تولید داخلی را افزایش دهند، بلکه در توسعه فناوری‌های نوین در تولید مقاطع و لوله‌های فولادی نیز پیشرو بوده‌اند.
تولید مقاطع و لوله‌های فولادی
ایران علاوه بر تولید فولاد خام، یکی از تولیدکنندگان برجسته مقاطع فولادی و لوله‌های فولادی در منطقه خاورمیانه است. محصولات متنوعی مانند پروفیل‌ها، ورق‌های فولادی، لوله‌های بدون درز و لوله‌های جوشی در صنایع مختلف کاربرد دارند. صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، ساخت‌وساز و زیرساخت‌های صنعتی از جمله مشتریان اصلی این محصولات هستند.
در بخش لوله‌های فولادی، ایران تولیدکننده لوله‌های بدون درز (Seamless) و لوله‌های جوشی (Welded) است که در صنایع نفت و گاز به‌ویژه در پروژه‌های انتقال و استخراج نفت و گاز از منابع زیرزمینی و دریایی کاربرد دارند. این لوله‌ها به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی، انتخاب مناسبی برای پروژه‌های زیرساختی استراتژیک محسوب می‌شوند.
صادرات فولاد و محصولات فولادی
بخش مهمی از تولیدات فولادی ایران به کشورهای دیگر صادر می‌شود. صادرات فولاد و محصولات مرتبط به کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، ترکیه، امارات متحده عربی، و کشورهای آسیای میانه، یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی این صنعت به‌شمار می‌آید. محصولات فولادی ایران به دلیل کیفیت مناسب و قیمت رقابتی در این بازارها محبوبیت بالایی دارند.
ایران توانسته است با رقابت در بازارهای بین‌المللی، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی فولاد در منطقه خاورمیانه تثبیت کند. این جایگاه به ایران امکان داده است تا نه تنها در صنعت فولاد بلکه در بخش‌های دیگر نیز به رشد اقتصادی قابل توجهی دست یابد.
چشم‌انداز آینده صنعت فولاد ایران
با توجه به روند رو به رشد تقاضای جهانی برای فولاد و محصولات فولادی، انتظار می‌رود که ایران بتواند همچنان جایگاه خود را در بین تولیدکنندگان برتر فولاد حفظ کند. سرمایه‌گذاری‌های کلان در توسعه زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت تولید، به ایران امکان می‌دهد تا نه تنها نیازهای داخلی را تأمین کند، بلکه به‌عنوان یک صادرکننده قدرتمند در بازارهای جهانی حضور داشته باشد.
یکی از اهداف استراتژیک صنعت فولاد ایران در آینده، افزایش تولید محصولات با ارزش افزوده بالا مانند لوله‌های فولادی تخصصی برای پروژه‌های نفت و گاز و صنایع دریایی است. این محصولات به دلیل نیاز به تکنولوژی‌های پیشرفته و رعایت استانداردهای بین‌المللی، بازارهای ویژه‌ای در سطح جهانی دارند و می‌توانند سهم قابل توجهی از صادرات ایران را به خود اختصاص دهند.
ایران با تکیه بر توانایی‌های صنعتی خود و با بهره‌گیری از منابع غنی داخلی، به یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ فولاد و محصولات فولادی در جهان تبدیل شده است. از جمله محصولات کلیدی این صنعت می‌توان به مقاطع فولادی و لوله‌های فولادی اشاره کرد که در پروژه‌های استراتژیک داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شرکت پتروماکان به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان پیشرو در ایران، با ارائه انواع مقاطع فولادی و لوله‌های فولادی با کیفیت، نقش مهمی در تأمین نیازهای صنعتی و زیرساختی کشور دارد و آماده پشتیبانی از پروژه‌های بزرگ صنعتی در ایران و خارج از کشور است.
